Żurawie HDS – są to urządzenia przeładunkowe, które dzięki swojej kompaktowej budowie są w stanie dotrzeć w każde miejsce i wykonać wiele prac niedostępnych dla innych dźwigów. Sam skrót HDS oznacza hydrauliczny dźwig samochodowy, to on odpowiada za funkcjonalność ciężarówki. Umieszczenie dźwigu w części ładunkowej na samochodzie ciężarowym gwarantuje pełną mobilność i wygodne przemieszczanie się między punktem załadunku i rozładunku. Żurawie hydrauliczne mogą podnosić ładunek o wadze od kilkuset kilogramów do kilku ton.  Sprzęt ten zalicza się do grupy dźwignic, czyli maszyn wykorzystywanych do załadunku i rozładunku towarów. Żurawie HDS są urządzeniami przeładunkowym o napędzie mechanicznym, które zbudowane są z kolumny obracającej się na podstawie oraz układu wysięgnikowego osadzonego na szczycie kolumny. Żurawie przeładunkowe montowane są na pojazdach lub naczepach.  Mają one szerokie spektrum zastosowania.

Żurawie przeładunkowe HDS są zaliczane do żurawi przenośnych i podlegają przepisom Urzędu Dozoru Technicznego. Do obsługi HDS konieczne są uprawnienia wydane przez Urząd Dozoru Technicznego.

Żurawie HDS ze względu na konstrukcyjne dostosowanie do różnych gałęzi przemysłu dzielą się na: ogólnego zastosowania, posiadające sztywno zamontowaną konstrukcje na podwoziu pojazdu oraz na urządzenia używane w przemyśle drzewnym wyposażone w specjalne chwytaki, żurawie przeładunkowe na tylnej części pojazdu posiadające skrzynię ładunkową. Występują także żurawie przeładunkowe umieszczone w środkowej części pojazdu.

 Jaka jest budowa żurawia HDS

Budowa żurawia HDS to elementy stałe, które są nieodzownym wyposażeniem każdego HDS-u oraz części zmienne, które wymieniane są w zależności od wykonywanych przez urządzenie zadań. Do najważniejszych elementów stałych żurawia HDS zaliczamy:

  • komplet podpór – dzięki nim żuraw stabilnie utrzymuje się na powierzchni, podpory są usadowione z każdej strony, tak aby idealnie równoważyć zwiększony ciężar dźwigu;
  • podstawa żurawia – platforma, na której osadzony jest cały żuraw;
  • kolumna żurawia – pionowy element łączący platformę z wyciągiem, czasami kolumna ma układ teleskopowy, dzięki temu można szybciej i łatwiej wykonać prace dźwigowe;
  • wysięgnik – jeden z najważniejszych elementów wchodzących w skład żurawia HDS. Najczęściej to część ruchoma, dzięki czemu może pracować w każdym, nawet niedostępnym terenie.

Elementy zmienne żurawia mogą być dostosowane do bieżących zadań wykonywanych przez urządzenia. Zaliczamy do nich:

  • system hydrauliczny – oparcie konstrukcji HDS na siłownikach hydraulicznych ułatwia i przyspiesza „rozpakowanie” sprzętu. Dodatkowo dzięki użyciu systemu hydraulicznego w żurawiach HDS praca jest nie tylko łatwiejsza, ale również bardziej precyzyjna;
  • hak – ten element nie jest stałym wyposażeniem żurawia. Można go zainstalować, jeśli zamierzamy przenosić duże i ciężkie ładunki w oparciu o system lin i zawiesin;
  • chwytak – element, który może być alternatywą dla haka. Posiada mnóstwo zalet, jest bardzo przydatny w pracach trudnych, gdzie potrzebne jest zawieszenie różnych elementów za pomocą lin. Łapy chwytaka dobrze radzą sobie z nieregularnymi kształtami ładunków.

Ciężarówka z żurawiem – gdzie można ją wykorzystać?

  • HDS zamontowany na pojeździe umożliwia przeprowadzenia załadunku i rozładunku bez konieczności użycia dodatkowych pojazdów i maszyn – wózków widłowych, ładowarek teleskopowych czy dźwigów. Przyspiesza to cały proces i zmniejsza jego koszty. Z tego powodu samochody ciężarowe z żurawiami są powszechnie wykorzystywane do transportu ładunków różnego typu – m.in. palet i kontenerów. Duża nośność dźwigu umożliwia także załadunek ciężkich materiałów budowlanych, prefabrykowanych elementów konstrukcyjnych, a nawet maszyn i pojazdów, które nie są dostosowane do poruszania się po publicznych drogach. Hydrauliczne dźwigi o dużym zasięgu mogą być wykorzystywane do transportu materiału na duże wysokości – np. na wyższe kondygnacje czy na dach budowanego obiektu.
  • Tradycyjny hak można zastąpić innym osprzętem, dostosowanym do załadunku bardziej wymagających materiałów – np. drewna. Dzięki temu samochody ciężarowe mogą być wykorzystywane w branży leśnej, do transportu drewna pozyskanego w wyniku wycinki. Na końcu żurawia mogą być także zamontowane specjalistyczne czerpaki (np. do materiałów sypkich) i chwytaki (np. do rur kanalizacyjnych). Samochody z dźwigami HDS mogą być wykorzystane podczas prac ziemnych, rolniczych i drogowych. Żurawie zakończone chwytakami przeznaczonymi do złomu, szkła i tworzyw sztucznych wykorzystywane są z kolei w branży recyklingowej. Jak widać, liczba możliwych zastosowań ciężarówek z żurawiem jest praktycznie nieograniczona.

 Więcej o rodzajach żurawi HDS:

  • żurawie ogólnego przeznaczenia – wyposażone są w konstrukcję zamontowaną sztywno na podwoziu pojazdu, wysięgnik pracuje w płaszczyźnie poziomej oraz pionowej
  • żurawie leśne do załadunku drewna – wyposażone są w chwytaki, dzięki którym możliwe jest podnoszenie drewna

Pod względem miejsca montażu żurawia przenośnego wyróżnia się następujące:

  • żurawie montowane na pojeździe z tyłu pojazdu ze skrzynią ładunkową
  • żurawie montowane w środkowej części pojazdu pomiędzy kabiną kierowcy a skrzynią

Główne elementy konstrukcyjne żurawi przeładunkowych to:

  • podpory – stabilizują urządzenie
  • podstawa – u podstawy żurawia
  • kolumna – pionowy element osadzony na podstawie żurawia
  • wysięgnik – element regulowany, przeznaczony do manipulacji ładunkiem

Żurawie HDS bazują na technologii hydraulicznej – ich elementy sterowane są z użyciem układu hydraulicznego.

Do obsługi żurawi przeładunkowych potrzebne są odpowiednie uprawnienia  – nadawane są one po uczestnictwie w kursie  i zdaniu egzaminu państwowego przed Urzędem Dozoru Technicznego. Podczas kursu uczestnicy dowiadują się wszystkiego zarówno w kontekście teorii budowy i obsługi urządzenia, a także zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, jak i również uwzględnia on ćwiczenia praktyczne, dzięki którym uczestnicy kursu dowiadują się, jak prawidłowo obsługiwać sprzęt.

Żurawie HDS mogą być użytkowane zarówno na otwartym powietrzu, jak i w zamkniętych przestrzeniach, na przykład na halach, ale z zastrzeżeniem, że powinny być one odpowiednio wentylowane, ponieważ w przeciwnym przypadku istnieje ryzyko zatrucia gazami spalinowymi. Nigdy nie należy stosować żurawi przenośnych przy porywistym wietrze oraz w trakcie burzy. Również prace powinny być wstrzymane, gdy panuje ograniczona widoczność.

Pojazd musi być ustawiony w odpowiednim miejscu i właściwie wypoziomowany. Dane dotyczące maksymalnego dopuszczalnego pochylenia żurawia znaleźć można w jego danych technicznych. Podłoże musi być odpowiednio wytrzymałe, w przypadku, gdy jest nierówne lub grząskie, konieczne jest zastosowanie specjalnych stabilizatorów i podkładek.

Przed rozpoczęciem pracy operator żurawia powinien zawsze sprawdzić, czy w jego strefie nie znajdują się osoby postronne. Stefa pracy żurawia musi być odpowiednio wydzielona i oznakowana. Pojazd musi posiadać włączone światła ostrzegawcze, zaciągnięty ręczny hamulec i podłożone kliny przeciwdziałąjące poruszaniu się kół. Operator urządzania musi być wyposażony w odpowiednie środki ochrony osobistej – właściwe obuwie, kask ochronny, niekrępującą ruchów odzież.

Główne czynności niedozwolone:

  • przenoszenie ładunków o nieznanych parametrach
  • przenoszenie ładunków związanych z podłożem
  • praca bez podpór żurawia
  • praca w nieodpowiednich warunkach pogodowych
  • praca na nieodpowiednim terenie i w pobliżu zagrożeń, na przykład linii energetycznych
  • używanie niesprawnego żurawia i osprzętu
  • praca z żurawiem bez ważnej decyzji UDT i wpisu w dzienniku konserwacji
  • przenoszenie ładunków nad ludźmi i stanowiskami roboczymi