Istnieją zawody, których wykonywanie jest obarczone szczególnym ryzykiem. Lista takich prac została określona w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w rozdziale 6, jednak nie jest ona katalogiem zamkniętym, a stanowi tylko wytyczne. Kadra zarządzająca danego zakładu i jego pracownicy są zobowiązani do znajomości obowiązujących przepisów dotyczących wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych. Wiedzę tę można zdobyć jedynie przez uczestnictwo w odpowiednim szkoleniu. W niniejszym artykule dowiesz się, jakie zawody i czynności klasyfikujemy jako prace szczególnie niebezpieczne, kto i jak często powinien brać udział w szkoleniach BHP, zdobędziesz również wiedzę o formach i rodzajach szkoleń bezpieczeństwa i higieny pracy.

szkolenie BHP

Jakie prace zaliczamy do szczególnie niebezpiecznych?

W świetle przepisów bhp do prac szczególnie niebezpiecznych należą te zadania, których wykonywanie zwiększa zagrożenie wypadkowe ze względu na ich specyfikę, wykorzystywane materiały niebezpieczne lub miejsce ich wykonywania.

Przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się:

  • prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych oraz w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych;
  • roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części;
  • prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych;
  • prace na wysokości;
  • prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa oraz higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji.

Obowiązki pracodawcy

prace szczególnie niebezpieczneZgodnie z przepisami pracodawca w trakcie organizacji prac uznanych za szczególnie niebezpieczne, musi przedsięwziąć szczególne środku ostrożności. Powinien wyznaczyć określone osoby, by zapewnić bezpośredni nadzór, ponadto zagwarantować środki zabezpieczające w postaci odpowiedniej organizacji, stosowanych rozwiązań technicznych np. asekuracji, środki ochrony zbiorowej np. odpowiednią wentylację. Wymaga się również dostarczenia środków ochrony indywidualnej.

Na pracodawcy leży również obowiązek ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych w zakładzie pracy. Nie ma szczegółowych wytycznych co do formy prowadzenia tego typu dokumentacji, więc ustala ją pracodawca.

Do obowiązków właściciela przedsiębiorstwa należy również poinstruowanie pracowników obejmujące imienny podział zadań, kolejność ich wykonywania, wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach, postepowanie w razie sytuacji awaryjnych oraz określenie w zakładzie stref szczególnie niebezpiecznych, do których wstęp mają tylko osoby upoważnione.

Kto podlega szkoleniom bhp?

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę konieczność przeszkolenia pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy oraz organizowanie okresowych szkoleń w tym zakresie. Ze względów bezpieczeństwa nie można dopuścić pracownika do pracy, do której nie posiada on potrzebnych kwalifikacji i uprawnień lub wymaganych umiejętności, a także znajomości przepisów. Szkoleniom z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy podlegają wszystkie zatrudnione osoby bez względu na rodzaj realizowanej pracy w tym:

  • osoby zatrudnione w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

osoby zatrudnione na umowach prawa cywilnego

Formy szkoleń

Instruktaż – jest to szkolenie o czasie trwania nie krótszym niż 2h, które umożliwia uzyskanie, aktualizację lub uzupełnienie wiedzy i umiejętności dotyczących wykonywania prac.

Kurs – jest to forma szkolenia, która trwa nie krócej niż 15 godzin lekcyjnych i składa się zarówno z zajęć teoretycznych jak i praktycznych.

Samokształcenie kierowane – rozumie się przez to formę edukacji za pomocą materiałów przekazanych przez organizatora szkolenia za pośrednictwem poczty, Internetu, przy jednoczesnym zagwarantowaniu konsultacji z osobami, które spełniają wymagania dla wykładowców.

Seminarium – jest to forma szkolenia, która trwa nie krócej niż 5 godzin lekcyjnych a umożliwia uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bhp.

 

Rodzaje szkoleń

Szkolenia z zakresu bhp można podzielić na szkolenia wstępne, w których możemy wyróżnić:

  • Instruktaż ogólny BHP – jego celem jest zaznajomienie pracowników z podstawowymi zasadami oraz normami bezpieczeństwa w danym przedsiębiorstwie, jak i udzielaniem pierwszej pomocy przedmedycznej.
  • Instruktaż stanowiskowy BHP – w jego zakres wchodzi zapoznanie pracownika z występującymi na jego stanowisku pracy czynnikami środowiskowymi oraz ryzykiem zawodowym. Ponadto obejmuje zapoznanie ze sposobami ochrony przed możliwymi zagrożeniami, a także metodami bezpiecznego wykonywania pracy na stanowisku.

 

Innym rodzajem szkoleń BHP są szkolenia okresowe, które przeprowadza się by aktualizować wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Przeprowadzane są zgodnie z zapisami rozporządzenia (Dz.U.2004.180.1860 dla:

  • pracodawców i osób na stanowiskach kierowniczych przynajmniej raz na 5 lat;
  • pracowników inżynieryjno-technicznych raz na 5 lat;
  • osób zatrudnionych w służbie BHP przynajmniej raz na 5 lat;
  • pracowników na stanowiskach robotniczych minimum raz w okresie 3 lat, chyba że występują istotne zagrożenia, wówczas raz w roku;
  • pracowników administracyjno-biurowych i innych – w ich przypadku szkolenia bezpieczeństwa i higieny pracy przeprowadza się raz na 6 lat;

Należy wspomnieć, że każde szkolenie okresowe zakończone jest egzaminem, po którego pomyślnym zdaniu uczestnik otrzymuje odpowiednie zaświadczenie. Zdarza się, że osoby posiadające aktualne zaświadczenie BHP, które przeszły wymagane szkolenie u innego pracodawcy, mogą być zwolnione ze szkolenia u nowego chlebodawcy.

Kto może przeprowadzać szkolenie BHP z zakresu prac szczególnie niebezpiecznych?

Szkolenia okresowe w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy może organizować:

  • pracodawca;
  • jednostka organizacyjna, która prowadzi działalność szkoleniową z tego zakresu;

Do jednostek szkoleniowych możemy zaliczyć placówki kształcenia ustawicznego, praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, szkoły ponadgimnazjalne, jednostki badawczo-rozwojowe, szkoły wyższe i inne placówki naukowe. Zdolność prawną przeprowadzenia takich szkoleń posiadają także stowarzyszenia oraz osoby prawne lub fizyczne świadczące usługę oświatową na zasadach określonych w przepisach.