Wózki widłowe i ich rodzaje
Wózki widłowe
Nie ma chyba osoby, która nie widziałaby w swoim życiu wózka widłowego. Jest on tak powszechnie używany, że przeoczenie go jest niemożliwe. Warto szerzej poznać tematykę wózków widłowych, gdyż należą do najbardziej pożądanego środku transportu wewnętrznego. Posiadając magazyn, którego powierzchnia nie należy do najmniejszych, ciężko obejść się bez tego sprzętu. Ich zastosowanie jest bardzo szerokie i zróżnicowane w zależności od modelu i jego specyfikacji.
Budowa urządzenia
Wiedzę tę musi posiadać każdy użytkownik pojazdu, choć wydawać by się mogło, że jest ona potrzebna tylko do konserwacji urządzenia, bądź do jego naprawy. Zaznajomienie się z konstrukcją obsługiwanego urządzenia pozwala nam lepiej poznać jego funkcjonowanie. Jednym z wymagań podczas zdawania egzaminu pozwalającego zdobyć uprawnienia UDT jest właśnie posiadanie tej wiedzy.
Każdy rodzaj wózka widłowego jest od siebie różny, ale ich budowa posiada wspólne elementy, które stanowią bazę. Wyróżniamy:
- Ramę – która najczęściej wykonana jest ze stali.
- Podwozie – w jego skład wchodzą trzy lub cztery koła.
- Silnik – może on być niskoprężny (na benzynę lub gaz), wysokoprężny (na olej napędowy), a także zasilany elektrycznie z baterii akumulatorów.
- Przeciwwagę – jest to dodatkowe obciążenie znajdujące się z tyłu wózka, odpowiedzialne za utrzymanie równowagi podczas pracy z ładunkami cięższymi od wózka.
- Maszt – element spełniający funkcje podnoszenia ładunków. Maszt może być pojedynczy, podwójny lub potrójny.
- Widły – są odpowiedzialne za podtrzymanie ładunków. Ich kształt przypomina literę ‘’L’’. W zależności od rodzaju wózka, różnią się długością i sposobem montażu.
- Płytę czołową – na niej umiejscowione są wiły i krata ochronna, jest wykonana ze stali i przymocowana do masztu.
- Kratę ochronną – odpowiedzialna jest za ochronę ładunku, tak aby nie mógł on zsunąć się w stronę operatora.
- Kabinę operatora – umożliwia ona pracę w pozycji siedzącej, znajduje się w niej kierownica, pedały oraz dźwignie, w zależności od rodzaju wózka może posiadać inne dodatkowe elementy.
Sterowanie wózkiem widłowym
Budowa elementów sterowania nie odbiega za daleko od tych, które znajdziemy w każdym samochodzie. Wózek widłowy wyposażony jest w kierownicę, gaz, hamulec, a czasem nawet w sprzęgło. Układem napędowym może być skrzynia biegów ze sprzęgłem ciernym lub hydrokinetycznym, a także przekładnia hydrokinetyczna lub hydrostatyczna. Wyróżniamy dwa biegi (w oba kierunki jazdy przód i tył): bieg szybszy i wolniejszy. Mimo, że panel sterowania wózka jest podobny do samochodu, samo sterowanie zaś jest zdecydowanie inne. Promień skrętu wózka widłowego jest mniejszy. Wózek z ładunkiem posiada określony środek ciężkości, co przy wejściu w zakręt z dużą prędkością oraz podniesionym ładunkiem może spowodować upadek urządzenia. Dlatego obsługa tego typu maszyn wymaga specjalnego wyszkolenia i uprawnień.
Rodzaje i specyfikacja
Wózki widłowe wysokiego składowania
Rodzaj ten należy do najczęściej używanych pojazdów na obszarze magazynów. Są zasilane elektrycznie i służą do przemieszczania, obracania, a także podnoszenia obiektów. Ich waga jest stosunkowo lekka w porównaniu do innych wózków, pozwalają na pracę na mniejszym terenie oraz są bardzo wydajne. W ich budowie wyróżniamy dolne podłużnice oraz umieszczone na nich przednie koła.
Wśród wózków wysokiego składania wyróżniamy:
- Wózki do obsługi regałów o podwójnej głębokości – dzięki temu, że wyposażone są w ruchomy maszt i widły, pozwalają na dostęp do materiałów na drugiej głębokości. Niestety ogranicza to ich maksymalne obciążenie oraz podnoszenie materiałów na wysokości.
- Wózki składowania bocznego załadunku – posiadają one możliwości obrotu kół o 90 stopni, dzięki czemu mogą przesuwać się w bok oraz do przodu. Nadają się do przewozu długich ładunków.
Wózki widłowe podnośnikowe
Służą one do podnoszenia i opuszczania ładunków na różne wysokości. Swoje zastosowanie znajdują na magazynach, w których wykorzystuje się ułożenie ładunków według systemu wysokiego składowania. Wśród wózków widłowych podnośnikowych wyróżniamy klika rodzajów:
- Czołowe – ich najważniejszą cechą jest to, że waga unoszonego ładunku równoważy się z wagą wózka widłowego. Mogą one współdziałać z innymi urządzeniami wykorzystywanymi do pracy.
- Z masztem wewnętrznym – w tym przypadku wyróżniamy wózek widłowy z masztem wewnętrznym obejmujący ładunek oraz nieobejmujący ładunku. Ten pierwszy wyposażony jest w stały maszt, a widły są umiejscowione poza ramionami jezdnymi. Z kolei drugi wymieniony rodzaj posiada maszt, który ma formę wysuwaną. Widły podczas pracy znajdują się między ramionami jezdnymi.
- Specjalizowane – jest to rodzaj wózka widłowego, który pozwala na uniesienie operatora wraz z ładunkiem. Dzięki temu ładunek może być umiejscowiony bardzo dokładnie, operator ma możliwość kontrolowania sposób ułożenia, nie tyle co przez wyczucie, ale widząc go szczegółowo. Swoje zastosowanie znajdują głównie w magazynach wysokoregałowych.
- Boczne – tutaj widły umieszczone są prostopadle do pozycji operatora, posiadają przeciwwagę, odpowiedzialną za stabilność. Wózki te mogą być jednostronne jak i dwustronne. Charakteryzują się małym zakresem skrętu. Są idealne do pracy, gdzie mamy ograniczone miejsce działania, np. w ciasnych przejściach.
- Bramowe – przenoszony ładunek obejmowany jest przez ramę, która ma postać bramy. Wówczas jest on w niej podnoszony.
Ładowarki teleskopowe
Jest to rodzaj wózków widłowych podnośnikowych ze zmiennym wysięgiem, należący do grupy wózków wyspecjalizowanych. Urządzenia te wykorzystuje się w wielu branżach: budownictwie, rolnictwie, ogrodnictwie, przemyśle czy w pracach komunalnych. Są one wielozadaniowe i bardzo wydajne. Przeznaczone do transportu wszelkiego rodzaju materiałów, ich maksymalny udźwig wynosi, aż 22 tony. Mogą służyć również do przeładunku palet, a także mają możliwość zmiany w podnośniki, które pozwalają na pracę przy wysokościach. Mogą podnieść ładunek nawet na 30m. Wyróżniamy:
- Ładowarki czołowe – posiadające wysięgnik umieszczony po prawej stronie oraz nieruchomą kabinę operatora. Sprawdzają się przy transporcie ciężkich materiałów.
- Ładowarki obrotowe – jak nazwa wskazuje umożliwiają one obrót kabiny operatora o 360 stopni za pomocą specjalnej głowicy. Te z kolei sprawdzają się przy podnoszeniu ładunków na duże wysokości.
Konserwacja wózków widłowych
Aby mieć pewność, że korzystanie z urządzenia jest w pełni bezpieczne należy poddawać je badaniom technicznym i w razie konieczności odstawić do naprawy w serwisie. Badania te mają na celu określenie prawidłowej pracy urządzenia.
Jak często należy przeprowadzać przeglądy wózków widłowych?
Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki społecznej z dnia 29.10.2003 roku w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego badania techniczne powinny odbywać się co 30 dni dla pojazdów z pełnym dozorem technicznym oraz co 60 dni dla pojazdów z ograniczonym dozorem technicznym. Osobą uprawnioną do wykonywania badań jest konserwator.
W momencie awarii urządzenia zaleca się wykonanie takich badań tuż po jego naprawie, nawet jeśli wcześniejsze badanie było robione na chwile przed wystąpieniem usterki.
Podczas badania technicznego, zadaniem konserwatora jest sprawdzenie między innymi:
- Odpowiedniego oznakowania pojazdu
- Stanu i zużycia wideł oraz łańcuchów
- Układu kierowniczego i hamulcowego
- Układu hydraulicznego
- Sygnalizacji dźwiękowej
- Działania oświetlenia
- Poziomu zużycia opon